เรียนบริบาล หลายคนอาจจะเคยได้ยินแต่อีกหลายคนคงสงสัยนะคะว่าการเรียนบริบาลเค้าเรียนอะไรกันบ้าง เรียนยากไหม เรียนนานแค่ไหน เรียนจบแล้วทำอาชีพอะไรได้บ้าง วันนี้…เราจะพาทุกคนท่องแดนบริบาลเพื่อค้นหาคำตอบทุกแง่มุม รัดเข็มขัดให้พร้อมแล้วลุยไปด้วยกันค่ะ
คำว่า “บริบาล” ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน หมายถึง ดูแลรักษา, ดูแลเลี้ยงดู
คำว่า “ดูแล” นั้นหมายถึงการดูแลทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สิ่งแวดล้อมและสุขอนามัย ซึ่งต้องใช้ “มนุษย์” ดูแล “มนุษย์” ด้วยกันเอง บางอย่างเป็นเรื่องละเอียดอ่อน จึงไม่สามารถใช้ระบบคอมพิวเตอร์ หรือหุ่นยนต์มาดูแลแทนมนุษย์ได้ การเรียนบริบาลจึงจำเป็นต้องให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ เพื่อลดอัตราความเสี่ยงและอันตรายต่างๆที่อาจเกิดขึ้นกับบุคคลที่ดูแล
ด้วยเหตุนี้ การเรียนบริบาลจึงมีความสำคัญมากซึ่งโรงเรียนบริบาลเป็นสถานที่ที่จะต้องบ่มเพาะและสร้างสรรค์ให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะ รวมถึงการฝึกประสบการณ์ให้มากเพียงพอที่ผู้เรียนจะใช้นำไปดูแลผู้อื่นต่อได้อย่างถูกต้องและได้มาตรฐาน
แล้วที่โรงเรียนบริบาลเขาสอนอะไรบ้าง ??
เริ่มจากตัวหลักสูตรก่อนนะคะ โดยทั่วไปหลักสูตรที่สอนในโรงเรียนบริบาลจะแบ่งเป็น
- หลักสูตร “ผู้ดูแลผู้สูงอายุ” ควบคุมมาตรฐานโดยกระทรวงสาธารณสุข
- หลักสูตร “การดูแลเด็กเล็ก” ควบคุมมาตรฐานโดยกระทรวงศึกษาธิการ
แต่ละหลักสูตรจะใช้เวลาเรียน 3 เดือน หรือ 420 ชั่วโมงค่ะ
หากเราจะเรียนทั้ง 2 หลักสูตรเลยได้หรือไม่ … คำตอบคือ เรียนได้แน่นอนค่ะ
แล้วการเรียนหลักสูตรเดียวกับ 2 หลักสูตรต่างกันอย่างไร ??
ความแตกต่างคือ ถ้าเราเลือกเรียนหลักสูตร 3 เดือน ไม่ว่าจะเป็นดูแลผู้สูงอายุ หรือ ดูแลเด็กเล็ก เมื่อเรียนจบแล้ว สถานที่ที่รับเราเข้าทำงานจะค่อนข้างน้อยและเป็นเฉพาะด้าน เช่น ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ ศูนย์ดูแลเด็กเล็กต่างๆ แต่ถ้าเป็นหลักสูตร 6 เดือน คือเรียนการดูแลทั้ง 2 ช่วงวัย จะยังสามารถทำงานในโรงพยาบาล ในคลินิกหรือสถานพยาบาลอื่นๆได้ค่ะ เป็นการขยายโอกาศทางอาชีพบริบาลได้กว้างขึ้น
มาถึงคำตอบที่ว่า … แล้วบริบาลเรียนอะไรบ้าง
ทั้ง 2 หลักสูตรข้างต้น จะมีบางวิชาที่เรียนเหมือนๆกัน เช่น กฎหมายแรงงาน หรือจริยธรรม จรรยาบรรณของผู้ปฏิบัติงาน เป็นต้น
หลักสูตรการดูแลเด็กเล็ก การเรียนการสอนตามหลักสูตรนี้จะเรียนรู้เรื่องเด็กโดยครอบคลุมตั้งแต่แรกเกิด – 6 ปีใช้เวลาเรียนตลอดหลักสูตร 3 เดือน หรือ12 สัปดาห์ โดยเรียนภาคทฤษฎี 300 ชั่วโมง และฝึกงาน 120 ชั่วโมง รวมระยะเวลาเรียนไม่น้อยกว่า 420 ชั่วโมง หัวข้อเรียนพอสังเขปก็จะมี
- หลักการดูแลเด็กเล็กในแต่ละช่วงวัย
- พัฒนาการของเด็กและจิตวิทยาการดูแล
- กิจกรรมและนันทนาการสำหรับเด็ก
- การทำความสะอาดและการเก็บรักษาเครื่องใช้ภายในบ้าน
- อาหารและโภชนาการในเด็ก
- อันตรายที่มักเกิดกับเด็กและการป้องกัน
- บทบาทและจรรยาบรรณของผู้ดูแลเด็ก
- กฎหมายแรงงานที่ควรรู้
หลักสูตรผู้ดูแลผู้สูงอายุ ใช้เวลาเรียนตลอดหลักสูตร 3 เดือน หรือ12 สัปดาห์ โดยเรียนภาคทฤษฎีและฝึกปฏิบัติในโรงเรียนรวม 200 ชั่วโมง และฝึกงานในสถานประกอบการ 220 ชั่วโมง รวมระยะเวลาเรียนไม่น้อยกว่า 420 ชั่วโมง หัวข้อเรียนพอสังเขปก็จะมี
- ความรู้ทั่วไปของผู้สูงอายุ
- การส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ
- การดูแลผู้สูงอายุ เช่น การดูแลทางเดินหายใจ (การให้ออกซิเจน การพ่นยา การเคาะปอด การดูดเสมหะ) การดูแลระบบขับถาย (การดูแลสายสวนปสสาวะ) การดูแลป้องกันแผลกดทับ (จัดท่า เปลี่ยนท่านั่ง ท่านอน พลิกตะแคงตัว) การพลิกตะแคงตัว
- การประเมินภาวะวิกฤติ การช่วยชีวิต (CPR) การปฐมพยาบาล (First aid) และการส่งต่อ
- โรคกลุ่ม อาการและ ปัญหาที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ
- แนวคิดเกี่ยวกับผู้ดูแล
หลายครั้งที่มีผู้เรียนถามว่าเรียนบริบาลสามารถ “เรียน online” ได้ไหม ??
จากข้อมูลข้างต้น เราจะเห็นว่ามีหลายๆหัวข้อที่เราต้องปฏิบัติเป็น ปฏิบัติได้ เช่น การพ่นยา การดูดเสมหะ การให้อาหารทางสายยาง การช่วยชีวิตขั้นพื้นฐาน (CPR) ฯลฯ ซึ่งการเรียนในเรื่องเหล่านี้ ถ้าเราไม่มีการฝึกปฏิบัติกับอุปกรณ์การแพทย์ของจริง และไม่มีการฝึกประสบการณ์จริง เราจะไม่สามารถปฏิบัติได้ถูกต้อง และไม่สามารถไปดูแลผู้อื่นได้เลย ซึ่งจะส่งผลให้ผู้ที่เราดูแลเกิดความเสี่ยงในความไม่ปลอดภัยได้สูง เพราะฉะนั้น การเรียน online จะเรียนได้เฉพาะในภาคทฤษฎีเท่านั้น ส่วนในภาคปฏิบัติ ***เป็นภาคบังคับที่ต้องฝึกใช้อุปกรณ์การแพทย์ให้ชำนาญ*** และจำเป็นต้องฝึกประสบการณ์กับผู้ป่วยจริงที่สถานพยาบาล/สถานประกอบการต่างๆ โดยมีผู้ควบคุมการฝึกตลอดเวลา
อาชีพการบริบาล เป็นอาชีพที่มีคุณค่าต่อเพื่อนมนุษย์ในสังคมเป็นอย่างมาก ผู้ที่ปฏิบัติงานในสายอาชีพนี้จึงต้องเป็นผู้ที่มีความพร้อม ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ รวมถึงด้านความรู้ ความสามารถ ทักษะและประสบการณ์ที่ถูกต้อง เพื่อความปลอดภัย ความสุขและคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้ที่เราดูแล …
นี่แหละค่ะ “คุณค่าที่ประเมินค่าไม่ได้” ของงานบริบาล
